Dijital Pazarlama'ya Genel Bakış

İnternetin en büyük nimetlerinden biri hiç kuşkusuz ürettiğimiz ürün ve hizmetlerin dünyanın her köşesine kolay ve hızlı bir şekilde duyurulabilmesidir. Dijital Pazarlama (Digital Marketing, Internet Marketing, Online Marketing) olarak adlandırılan bu modern kitlesel tanıtım mekanizması günümüzde uzmanlık gerektiren bir iş kolu haline gelmiştir. Ürün veya hizmet üreticilerinin, diğer bir deyişle işletme-organizasyon sahiplerinin büyük kısmı bu işlerini bünyelerindeki departmanlar, sektördeki ajanslar veya freelance (proje bazlı çalışan) profesyoneller aracılığıyla yürütmektedir. Küçük bir kısmı ise kendilerini bu alanda geliştirip dijital pazarlama faaliyetlerini bizzat yürütürler. Dijital Pazarlama dünyasına yabancı olup en azından bir fikir sahibi olmak isteyen ürün/hizmet üreticilerinin veya bu alanda uzmanlaşıp profesyonel hizmet vermek isteyenlerin öğrenme süreçlerine katkıda bulunabilme adına bazı temel kavramlardan bahsetmek istiyorum.

Dijital Pazarlama, online yani internet kaynakları kullanılarak ve "para harcayarak" yapılan tanıtım çalışmalarıdır. Burada beklenilecek ilk hedef tahmin edilebileceği üzere minimum bütçe ile maksimum erişim ve dönüşüm elde edebilmektir. Bunun sağlanabilmesinin ilk kuralı da "doğru hedef kitleyi" bulabilmektir. Neyseki günümüzdeki dijital pazarlama araçlarının çoğu da bu mantıkta çalışmakta ve bütçenizden maksimum verim alabilmenizi sağlamaya yardımcı olmaktadır. Basit bir örnek vermek gerekirse şu an en çok kullanılan dijital pazarlama kanallarından sosyal medya ve youtube reklamlarında, bu sosyal medya platformlarını kullanan milyonlarca insanın profil bilgileri, takip edip etkileşimde bulundukları sayfalar ve kişiler, hangi içerikleri görüntüleyip, hangi videoları ne kadar süre izleyip beğenip-beğenmeme durumlarına göre algoritmayla elde edilen ve nihayetinde kişinin "ilgi alanlarını" oluşturan bilgiler kullanılarak karşılarına bunlarla alakalı reklamlar çıkarılmaktadır. Benzer şekilde google da kişinin arama motorunda yaptığı arama terimlerinden, sık ziyaret ettiği sitelerin içeriğinden, hatta bu sitelerin kullanıcının bilgisayarına bıraktığı çerezlerden (cookie) yola çıkarak kullanıcıya alakalı reklamlar göstermektedir. Kullanıcılardan elde edilen bu bilgiler, aynı zamanda Retargeting (Yeniden Hedefleme) veya diğer ismi Remarketing (Tekrar Tanıtma) için de kullanılmaktadır. Retargeting (remarketing) en basit tabiriyle, bir markanın daha önceki bir reklamını görmüş veya etkileşimde bulunmuş (mesela tıklamış) kullanıcılara aynı markanın başka bir reklamını göstermek demektir.

Çok çeşitli dijital pazarlama kanalları vardır. Yukarıda örneğini verdiğim google ve sosyal medya reklamları pazarın büyük kısmına hakim olduğu için başı çekmektedir ki burada pazara hakim olmak demek aslında kullanıcı datasına sahip olmak anlamına gelmektedir. Bunlar dışında sosyal medya kullanımının artmasıyla beraber "influencer" diye bir kavram daha ortaya çıktı. Influencer, daha çok Instagram'da belirli bir takipçi kitlesi olan kişilere veya sayfa sahiplerine verilen bir isimdir. Türkçe karşılığı "etkileyen" anlamına gelen bu influencer'lar, belirli bir ücret karşılığı sayfalarında ve hikayelerinde reklam gönderileri yayınlarlar.

Bu saydıklarımın hepsinden çok daha eski olup dijital pazarlamada çok önemli bir yeri olan ve bugün hala aktif olarak büyük oranda kullanılan bir diğer pazarlama kanalı da "E-Mail Marketing" yani toplu e-posta gönderimidir. Elinde belirli ilgi alanlarında hedef kitle datası (e-posta adresleri) olan e-mail marketing firmaları, bu adreslere tanıtım amaçlı e-posta gönderirler. Daha sonra gönderdikleri bu e-postaların ne kadarının açıldığını, varsa ne kadarının içeriğindeki bağlantıya tıklanarak siteye yönlendirme yapıldığı gibi bilgileri müşterilerine raporlarlar. E-mail marketing aynı zamanda kendi kitle datası olan ürün ve hizmet sahiplerinin de kullandığı bir pazarlama yöntemidir.

Bu dijital pazarlama kanallarına ek olarak trafiği yüksek web sitelerinde reklam yayınlamak da yine sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bir web sitesinde reklam yayınlamak iki şekilde yapılabilir;

1. Doğrudan sitenin reklam satış ekibiyle temasa geçerek.
2. Sitenin dahil olduğu reklam network'lerine DSP (Demand Side Platform) üzerinden erişip site hedeflemesiyle birlikte RTB (Real Time Bidding - Gerçek Zamanlı Açık Arttırma) ile satın alma yapılarak.

DSP'ler reklam verenlerin reklamlarını DSP envanterlerindeki sitelerde yayınlamasına olanak tanıyan gelişmiş reklam yönetim platformlarıdır. Bu platformalara dijital reklamcılık terminolojisinde "Programatik" adı verilmektedir.

Web sitelerinde yayınlanan reklamlar CPM (Cost Per Mille - 1000 Gösterim Başına Maliyet), CPC (Cost Per Click - Tıklama Başına Maliyet), CPV (Cost Per View - İzlenme Başına Maliyet), CPA (Cost Per Action - Etkileşim Başına Maliyet) ve CPL (Cost Per Lead - Dönüşüm Başına Maliyet) şeklinde ücretlendirilir. Örneğin bir site, 970x250 (Masthead) boyutlarındaki bir reklam alanının CPM'ni (1000 gösterimini) 5TL'den satıyorsa 1 Milyon'luk bir gösterim (impression) için ödenecek tutar 5.000TL olacaktır.

İşte Dijital Pazarlama kabaca böyle bir dünya. Umarım aktardığım bilgiler konuyla ilgili genel bir fikir edinmenize katkıda bulunmuştur. Edindiğim bilgi ve tecrübeleri ilerleyen yazılarımda paylaşmaya devam edeceğim.