LÜTFEN BEKLEYİN
Bu websitesi siz ziyaretçilere daha iyi bir web deneyimi sunabilmek amacıyla çerez denilen depolama yapılarını kullanır. Siteyi kullanarak ilgili verilerin depolanmasını ve işlenmesini kabul etmiş olursunuz. Detaylı bilgi için Kullanım Şartları, Gizlilik ve Çerez Politikası sayfalarını inceleyebilirsiniz.
Dili Değiştir (İçerik farklı olabilir) :
MENU ARAMA
Ana Sayfa \ Makaleler \ Eğitim \ Yazılım \ Javascript - jQuery

Javascript nedir?

Yayınlanma Tarihi : 03 Ağustos 2020

Javascript nedir?

Web sayfalarının html ve css'den sonra 3. ana bileşeni olan javascript, 1995 yılında Brendan Eich tarafından yaratılmış ve günümüzde hala aktif olarak kullanılan tarayıcı tabanlı bir programlama dilidir. Web sitelerinde kullanıcı etkileşimi başta olmak üzere birçok görevi gerçekleştirebilen ve siteye bir dinamizm yani hareket kabiliyeti kazandıran çok önemli bir yapıdır. Kullanıcıların web sitelerindeki aktivitelerine (butonlara tıklamak, form doldurmak vb.) göre bildirimler göstermek, ilgili sayfalardaki html elemanlarının rengini, boyutunu, konumunu, içeriğini değiştirmek hatta kullanıcıyı siteden atmak veya başka bir siteye/sayfaya yönlendirmek gibi işlemler javascript'in marifetlerine örnek olarak gösterilebilir.

Javascript hem bu işlevselliğinden hem de söz diziminin yani komutlarının basit ve anlaşılır olmasından dolayı hemen hemen her web sitesinde mutlaka kullanılmaktadır. Öğrenmesi kolay, programlanması ve kullanması da bir o kadar eğlencelidir. Javascript kodları html dosyalarının içinde <script></script> etiketleri arasına ya da .js uzantılı bir metin dosyasına yazılabilir.

Javascript'in söz dizimi C programlama dilinden türetildiği için benzer çok yönü vardır. Değişken oluşturma, oluşturulan değişkenlere değer atama, aritmetik operatörler ve kullanımları, fonksiyon (metod) oluşturma ve çağırma gibi işlemler neredeyse aynıdır. Şimdi bu ifadelerin ne anlama geldiklerine bir göz atalım.

Değişken : Programlama dünyasında "değişkenler" kendilerine atanan verileri temsil eden ifadelerdir. Bu verileri geçici olarak hafızada tutarlar ve çağırıldıklarında ilgili verilere ulaşılmasını, bunlar üzerinde işlemler yapılmasını ve başka değişken veya nesnelere aktarılmasını sağlarlar. Değişken, İngilizce "variable" kelimesinden gelmekte ve kısaltması olan "var" ifadesiyle javascript'te tanımlanmaktadır. Javascript'te bir değişken oluşturacağımız zaman önce bu anahtar kelimeyi, ardından da bir boşluk bırakıp değişkene vereceğimiz ismi yazarız. Aşağıda değişken oluşturmakla ilgili birkaç örneği bulabilirsiniz.

// Çift slash "//", tek satırlık yorum ifadesidir, yanına yazılanların kod olarak yorumlanmamasını sağlar.

/* Çok satırlı yorumlar /* */ işaretleri arasına yazılır.
Bu işaretler arasına yazılan hiçbir ifade kod olarak yorumlanmaz.
*/

// "0" sayısal değeri verilmiş "x" değişkeni.
var x = 0;

// "Kaan" string (metin) değeri verilmiş "isim" değişkeni.
var isim = "Kaan"; // Herhangi bir değer verilmemiş (undefined) "sehir" değişkeni.
var sehir;

Burada dikkat edeceğiniz üzere değişkene değer verilirken "=" (eşittir) ifadesi kullanılıyor. Diğer bir deyişle "=" ifadesinin sağına yazılan değer, solundaki değişkene atanmış oluyor. Javascript'te olduğu gibi birçok programlama dilinde bir komutun sonlandığı ";" (noktalı virgül) ifadesi ile belirtilir. Bu işaret eklenmezse, eklenene kadar yazılan tüm kodlar tek bir komut gibi algılanacak ve hata ile karşılaşılacaktır. Bir önemli detay da değişkenlere metinsel değerler atanırken her zaman tırnak işaretleri (" ") arasına yazılması gerektiğidir. Sayısal bir ifade yani bir sayı tırnak işaretleri arasında bir değişkene atanırsa, o değişken üzerinde matematiksel işlemler yapılamaz (dönüştürme işlemi yapılmadığı sürece), çünkü veriyi tırnak işaretleri arasında girerek değerin bir sayı değil metin olduğunu belirtmiş olduk. Benzer şekilde bir metinsel değer tırnak işaretleri arasında yazılmadan bir değişkene atanırsa hata ile karşılaşılacak ve kodlar çalışmayacaktır; çünkü tırnak işaretleri arasında yazılmamış metinsel ifadeler "değişken" olarak kabul edilecek ve bu isimde tanımlanmış değişkenler aranıp bulunamayacaktır. Yukarıdaki üçüncü örnekte olduğu gibi bir değişken değer atanmadan oluşturulabilir, ancak bu değişkenin kullanılabilmesi için bir değere sahip olması gerekmektedir, bu yüzden işlem yapılmadan önce mutlaka bir değer atanmalıdır. Ek olarak değişken isimleri boşluk ve Türkçe karakter içermemeli, sadece sayılardan da oluşmamalıdır. Ayrıca aynı isimde birden fazla değişken tanımlanamaz.

Aritmetik Operatörler : Matematiksel işlemler için kullanılan ifadelerdir.

// "+" Toplama ve aynı zamanda metinsel ifadeleri birleştirme operatörüdür.
var birinci_sayi = 4;
var ikinci_sayi = 6;
var total = birinci_sayi + ikinci_sayi; //total değişkeninin değeri 10 olmuştur.

var ad = "Kaan";
var soyad = "Çamur";
var ad_soyad = ad + soyad; //ad_soyad değişkeninin değeri "KaanÇamur" olmuştur.
// "-" Çıkarma operatörüdür. Sadece matematiksel işlemlerde kullanılır. var toplam = 40; var cikarilacak = 15; var sonuc = toplam - cikarilacak; //sonuc değişkeninin değeri 25 olmuştur.
// "*" Çarpma operatörüdür. var a = 3; var b = 9; var carpim = a * b; //carpim değişkeninin değeri 27 olmuştur.
// "/" Bölme operatörüdür. var x = 9; var y = 3; var bolum = x / y; //bolum değişkeninin değeri 3 olmuştur. // "%" Mod operatörüdür. Bir sayının diğer sayıya bölümünden kalanı verir. var m = 10; var n = 3; var kalan = m % n; //kalan değişkeninin değeri 1 olmuştur.

Fonksiyonlar (Metodlar) : Çağırıldıklarında bir görev gerçekleştirecek olan kod bloklarıdır ve programlama dünyasında sıkça kullanılırlar. Fonksiyonlar javascript'te function anahtar kelimesi ve kendisini çağıran kodun göndereceği parametrelerin içine yazılacağı parantezler ( ) ile birlikte tanımlanır. Kendisine herhangi bir parametre gönderilmese bile parantezler içi boş olarak yine yazılmalıdır.  Fonksiyonlar çağırılırken ise function ifadesi kullanılmaz, sadece fonksiyon ismi ve parametre parantezleri ile "abc( )" gibi çağırılır. Aşağıdaki örnekleri bir inceleyelim.

// Birden fazla değişken aralarına virgül koyularak tek satırda tanımlanabilir.
var ad, soyad;
ad = "Kaan"
soyad = " Çamur";

function adimi_yaz(){
   return ad + soyad; //return anahtar kelimesi, yanında belirtilen değeri veya işlem sonucunu fonksiyonu çağıran koda geri gönderir.
}

/* topla adını verdiğimiz bu fonksiyon a ve b isimlerini verdiğimiz iki tane parametre alıyor.
Fonksiyon çağırılırken a ve b'yi temsil edecek iki değer göndermemiz gerekiyor. */
function topla(a, b){
   return (a + b);
}

// Oluşturduğumuz fonksiyonların html içinden çağırılışı.
<html>
<head>
<script>
/* alert() ön tanımlı (tanımlanmasına ihtiyaç olmayan) bir javascript fonksiyonudur ve kullanıcılara tarayıcıda bir mesaj penceresi gösterir.
Gösterilmek istenen mesaj yanındaki parantezler içine yazılır. Burada alert() fonksiyonu içinde kendi oluşturduğumuz fonksiyonları çağırarak bu fonksiyonların bize geri göndereceği değerleri mesaj olarak yazdırmış oluyoruz. */
  alert(adimi_yaz());
  alert(topla(8, 6));
  alert(topla("Mustafa Kemal", " Atatürk"));
</script>
</head>
<body>
</body>
</html>

Hadi bu örneği canlı olarak görelim. Önce fonksiyonlarımızı tanımlayacağımız .js dosyasını oluşturalım. Bunları normalde direkt html içindeki <script></script> etiklerimiz arasına da yazabiliriz ama hem html dosyamıza bir javascript dosyasını harici olarak nasıl bağlarız onu öğrenelim, hem de fonksiyonları çağıracağımız kodlar ile fonksiyonların farklı yerlerde olmasının kodların çalışmasına engel olmayacağını görmüş olalım. Bilgisayarımızda masaüstünde herhangi bir isimle klasör açalım. Daha sonra not defteri uygulamasını açıp yukarıda tanımladığımız gibi fonksiyonları tanımlayalım.

javascript nedir-1

"Dosya" menüsünden "Farklı Kaydet" diyerek dosya ismine fonksiyonlarim.js verip kayıt türünü de "Tüm Dosyalar" olarak seçtikten sonra oluşturduğumuz klasör içine kaydedelim.

javascript nedir-2

javascript nedir-3

Şimdi aynı şekilde html dosyamızı da oluşturup az önce kaydettiğimiz fonksiyonlarim.js dosyamızı <head></head> etiketleri arasına <script> etiketinin src (source=kaynak) özelliği aracılığıyla aşağıdaki şekilde ekleyerek html dosyamıza bağlayalım. Daha sonra fonksiyonlarımızı çağıracağımız kodlarımızı aşağıdaki gibi <script></script> etiketleri arasına yazalım.

javascript nedir-4

Html dosyamızı da yine "Dosya" menüsünden "Farklı Kaydet"i seçerek mesajgoster.html adını verip kayıt türünü tekrar "Tüm Dosyalar" olarak seçip .js dosyamızı kaydettiğimiz aynı klasör içine kaydedelim.

javascript nedir-5

Html dosyamızı da kaydettikten sonra artık klasörümüzde aşağıdaki gibi iki dosyamız olacaktır.

javascript nedir-6

Şimdi mesajgoster.html dosyamıza çift tıklayarak neler olacağını tarayıcıda görelim.

javascript nedir-7

javascript nedir-8

javascript nedir-9

Gördüğünüz gibi fonksiyonlarımız başarıyla çağırıldı ve döndürdükleri sonuçlar mesaj olarak ard arda gösterildi. Fonksiyonlar parametre almak ve değer döndürmek zorunda değillerdir, sadece herhangi bir işlem yapacak şekilde de oluşturulabilirler.

Bu makalemizde javascript'e küçük bir giriş yapıp örneklerle ne olduğunu öğrenmiş olduk. İleriki konularda en çok kullanılan özelliklerinden bahsederek bol örnekli uygulamalarla javascript'i biraz daha tanıyacak, sevecek ve öğreneceğiz.

590
1 (0 %)
Bu makale sevdiklerinizin de uzun süredir aradığı bir gönderi olabilir. Paylaşarak onları mutlu edebilirsiniz.
YORUMLAR 0
Henüz yorum yapılmamış. Aşağıdaki formu kullanarak ilk yorumu siz yapın.

YORUM YAZ

Konuyla ilgili düşüncelerinizi paylaşarak siz de katkıda bulunabilirsiniz.
Adınız
Avatar
Değiştir
Varsayılanı Geri YükleKapat (X)

E-Posta (Yayınlanmayacak, sadece yorumunuz yayınlandığında veya cevaplandığında bildirim alacaksınız.)
Website (İsteğe Bağlı)
Yorumunuz
Profiliniz bu tarayıcı için otomatik olarak kaydedilecektir.
HIZLI ERİŞİM


ÖNE ÇIKANLAR

SON MAKALELER
ÇOK BEĞENİLENLER
ÇOK YORUMLANANLAR
HABER
İNCELEME
DİJİTAL PAZARLAMA
TASARIM

HTML
CSS
PHOTOSHOP
PROGRAMLAMA

C#
JAVASCRIPT/JQUERY
.NET MVC
SQL
FLIGHT SIMULATOR

FLIGHT SIMULATOR X (FSX)
FLIGHT SIMULATOR 2020
HAYATTAN NOTLAR

FUTBOL
SEYAHAT
ÇÖZÜM MERKEZİ

TÜM ÇÖZÜMLER
TASARIM
YAZILIM
VERİTABANI
DONANIM
WINDOWS
OFİS
WEB
DİJİTAL PAZARLAMA
BİLGİ

HAKKIMDA
İLETİŞİM


Kaan Çamur MERHABA, BEN KAAN ÇAMUR. BİLGİSAYARLAR VE DİJİTAL TEKNOLOJİLER ÜZERİNDE ÇEŞİTLİ UZMANLIKLARIM BULUNMAKTADIR. BAŞTA BU ALANLAR OLMAK ÜZERE BİRÇOK KONUDA EDİNDİĞİM BİLGİ VE TECRÜBELERİ SİZLERLE PAYLAŞMAK AMACIYLA DİJİTAL DÜNYADAKİ BU EVİMİ İNŞA ETTİM. İNANIYORUM Kİ BURADA İŞİNİZE YARAYACAK VE SİZİ MUTLU EDECEK BİRÇOK İÇERİK BULACAKSINIZ. SİZ MUTLU OLURSANIZ BEN DE OLURUM, BU YÜZDEN BANA MUTLU OLDUĞUNUZU BİLDİRİN. :-)
YENİ GÖNDERİLERDEN HABERDAR OLMAK İSTER MİSİNİZ?
E-POSTA  :  
VEYA TAKİP EDİN

COPYRIGHT © 2024 KAAN ÇAMUR. TÜM HAKLARI SAKLIDIR.

BU WEB SİTESİNDEKİ TÜM MATERYAL VE GÖNDERİLER TELİF HAKKI KANUNLARINCA KORUMA ALTINDADIR.

KULLANIM ŞARTLARIGİZLİLİKÇEREZ POLİTİKASIİLETİŞİM